23 października 2009 roku w sali konferencyjnej Urzędu Dzielnicy Targówek w Warszawie odbyła się premiera filmu „Deaf Life”. Pomysłodawczynią, scenarzystką, a także jedną z głównych aktorek filmu jest niesłysząca nastolatka – Marta Abramczyk, która odważyła się mówić na tematy trudne…

Marta Abramczyk podczas pracy przy realizacji, fot. z archiwum DK Zacisze

Film jest owocem pracy młodzieży głuchej i słyszącej, opowiada o dwóch nastolatkach: Oli (niesłyszącej od dziecka) i Agnieszce, której pasją jest taniec. Dziewczyny znają się od dziecka, ale żyją obok siebie, bo w dwóch różnych światach. Ten stan zmienia tragiczny wypadek – Ola i Agnieszka zaprzyjaźniają się.

O filmie mówi jego twórczyni – Marta Abramczyk:
Mam 18 lat. Jestem osobą niedosłyszącą (nie słyszę od dziecka), a dzięki aparatom słyszę dźwięki, choć są zniekształcone i dlatego np. nie rozumiem mowy.
Całe życie byłam w dwóch światach: dom – słyszących, szkoła – niesłyszących. Widząc, jakie mają problemy ze sobą i ze słyszącymi rówieśnikami, postanowiłam je pokazać, pisząc scenariusz filmowy. Razem z nieformalną grupą „Aktywni to My” przygotowaliśmy projekt „Usłysz nas”, który uzyskał dofinansowanie z programu „Młodzież w działaniu” i umożliwił produkcję filmu.
„Deaf Life” pokazuje cząstkę świata niesłyszących i ich relacje ze słyszącymi rówieśnikami. Marzę o tym, żeby słyszący zrozumieli nasze położenie i mieli więcej cierpliwości w kontaktach z nami, a wspólne działania były czymś naturalnym i pozbawionym lęku z obu stron.

„Deaf Life” nie jest adresowany bezpośrednio do dzieci, raczej jest doskonałym pretekstem do podjęcia trudnej rozmowy na temat odmienności. Dzięki filmowi rodzice mają szansę uzupełnić wiedzę i przekazać ją dziecku. Można porozmawiać o języku migowym, odczytywaniu słów z ust mówiącego człowieka, o konieczności kontaktu wzrokowego i dotykowego z osobą niesłyszącą, a także o pasjach życiowych ludzi – np. o tańcu. Warto wspomnieć dziecku, że każdy z nas jest wyjątkowy i niepowtarzalny – bez różnicy, czy słyszy, czy jest głuchy. Przyjaźń osób głuchych ze słyszącymi jest możliwa, potrzeba jednak cierpliwości.

Kinga Pomian (grająca Agnieszkę) i Marta Abramczyk (twórczyni filmu oraz aktorka – wcielająca się w rolę Oli), fot. Edyta Bazan

Zbyszek Darda, eurokoordynator w Domu Kultury Zacisze wyjaśnia:
Marta Abramczyk od około 3-4 lat jest animatorem działań społeczno-kulturalnych w Domu Kultury „Zacisze”. Edukacja artystyczna, udział w wyjazdach kolonijnych ze słyszącymi uczestnikami pozwoliły wykształcić umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach komunikacyjnych, pokonać własne lęki, stać się liderem. Jej wewnętrzny „radar”, rejestracja otaczającej rzeczywistości bez dźwięków, w sposób odmienny, przyczynił się do powstania scenariusza.
Wcześniejsze doświadczenia przy innych projektach – realizowanych wspólnie z Domem Kultury „Zacisze” przetarły ścieżkę pozyskiwania środków finansowych na działania młodzieżowe. Dołączenie do wniosku dobrego scenariusza i harmonogramu pozwoliło osiągnąć sukces – wsparcie finansowe Komisji Europejskiej z programu „Młodzież w działaniu”.

Młodzież na planie filmowym, fot. z archiwum DK Zacisze

Artystyczną opiekę na filmem „Deaf Life” roztaczała Małgorzata Kozera – absolwentka łódzkiej filmówki (Wydział Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi), reżyser i scenopisarz filmów fabularnych, m.in. „Nocna zmiana” czy „Święto Latawców”. Twórczyni dokumentu „Zmartwychwstanie Dźwięku” (opowieść o prof. Henryku Skarżyńskim) zwierzała się zgromadzonym tuż po projekcji filmu:
Przysłano mi scenariusz Marty, byłam pod dużym wrażeniem tego teksu. Oczywiście miał swoje słabości, ale jednocześnie był to scenariusz napisany z uwzględnieniem wszelkich reguł sztuki scenariopisarskiej, a został napisany przez siedemnastoletnią, niesłyszącą dziewczynę, która nie uczęszczała na kursy scenariopisarskie, ani nie czytała literatury fachowej.
Pomogłam Marcie i Szymonowi Manowskiemu (reżyserowi) obsadzić główne role. Razem z koleżanką operatorką, Gosią Ząbkowską, zorganizowałyśmy warsztaty pracy z kamerą. Asystowałyśmy ekipie „Deaf Life” podczas pierwszego dnia zdjęciowego, później radzili już sobie sami.
Oglądając film na premierze, poczułam ogromną radość i satysfakcję, ponieważ końcowy efekt jest bardzo dobry. Oczywiście, to film amatorski, więc ma pewne niedociągnięcia techniczne, ale historia wciąga, wzrusza i zaskakuje, bohaterki są przekonujące. Szymon i Marta wykonali tytaniczną pracę i zrobili naprawdę ciekawą rzecz.

Marta Abramczyk jest tegoroczną maturzystką – uczy się w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych im. Jana Siestrzyńskiego w Warszawie. Wcześniej uczyła się w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci Słabo Słyszących nr 15. Autorka scenariusza „Deaf Life” chce studiować psychologię w Uniwersytecie Warszawskim. Ma też swoje marzenia, takie jak zostanie aktorką, choć uśmiecha się, że marzenie spełniło się już częściowo, gdyż wystąpiła we własnym filmie.
Marta zwierza się:
Tytułowa Ola, która jest taka zagubiona, to ja sprzed dwóch, może trzech lat, kiedy czułam się inna, wyobcowana.

Zachęcam do obejrzenia filmu – zapewniam, że nie będzie to stracony czas. Zachęcam też do rozmowy i edukacji w kierunku tolerancji, akceptacji drugiego człowieka (innego od nas) – warto zacząć już od wieku przedszkolnego.

Edyta Kolasińska-Bazan

Deaf Life
Scenariusz (oparty na faktach) Marta Abramczyk
Reżyseria Szymon Manowski
W rolach głównych: Marta Abramczyk i Kinga Pomian
Wydawca: Nieformalna grupa „Aktywni to My”
Film zrealizowano w ramach projektu „Usłysz nas” przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej – program „Młodzież w działaniu”
Partnerem projektu jest Dom Kultury Zacisze w Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy
Wszyscy zainteresowani filmem mogą kontaktować się z jego twórcami pod adresem: wspolpraca@zacisze.waw.pl
(Dodano: 2009-11-13)