Nie tylko na Walentynki, czyli książki o miłości i innych uczuciach

Obojętnie, czy ktoś obchodzi Walentynki, czy nie, niewątpliwie dzień 14 lutego swoją atmosferą skłania do refleksji na temat uczuć. Tak i nas zachęcił do tego, by przyjrzeć się kilku książkom poruszającym nie tylko temat miłości, ale także przyjaźni, akceptacji, oddania czy bliskości. Ilu autorów i ilustratorów, tyle sposobów mówienia o tym, co dotyczy nas wszystkich.

Aby zacząć mówić o miłości, trzeba najpierw zaznać pełnej akceptacji. O takim uczuciu traktuje książka Beatrice Alemagna „Mój ukochany”. To opowieść stworzenia, które samo nie wie, kim jest, gdyż ma w sobie cechy wielu zwierząt, a przez to nie jest tolerowane przez żadne z nich. Sytuacja zmienia się dopiero wtedy, gdy spotyka podobnego nie-wiadomo-kogo, dla którego jest „moim ukochanym”. Jest to książka obrazkowa, wykorzystująca technikę kolażu, ale głównie igły i nitki. Oszczędna w słowach, trafi już do najmłodszych czytelników.

Mój ukochany
tekst i il. Beatrice Alemagna
przeł. Natalia Gawron
wyd. Nasza Księgarnia, 2006
wiek: 0+

O akceptacji przeczytamy także w książce „Lenka” węgierskiej autorki Katalin Szegedi. Tytułowa dziewczynka ucieka w świat własnej fantazji i twórczości plastycznej. Z racji tuszy jest nieakceptowana przez rówieśników, więc najchętniej spędza czas w domu z ołówkiem w dłoni. Jej życie zmienia się, gdy poznaje równie samotnego chłopca, który dostrzega jej talent i akceptuje taką, jaką jest. Wspaniała książka dla wszystkich niewierzących w ludzi. Piękne ilustracje pozwalają łatwiej wczuć się w sytuację Lenki.

Lenka
tekst i il. Katalin Szegedi
przeł. Sebastian Stachowski
wyd. Namas, 2010
wiek: 2+

Akceptacja – stuprocentowa i od pierwszego spojrzenia jest tematem książki „Rozalia i Trufel. Opowieść o miłości. Trufel i Rozalia. Opowieść o szczęściu”. Podwójny tytuł wynika z podwójności książki: czyta się ją z dwóch stron – raz z perspektywy Rozalii, a raz z perspektywy Trufla. Ona – różowa świnka, on – dzik. Pewnego razu spotykają się pod kwitnącą jabłonią. Oboje marzą o wielkiej miłości, ale sami nie potrafią uwierzyć w to, co ich spotkało. Za namową podszeptów „przyjaciół” zmieniają swoje wizerunki i styl życia, by wreszcie wszystko rzucić, spotkać się pod jabłonią pełną dojrzałych jabłek i złączyć w uścisku yin i yang, będącym jednym zakończeniem obu opowieści. Zabawne ilustracje, relatywizm i ukazanie rozterek świnek z przymrużeniem oka sprawiają, że książka na długo zapadnie w pamięć.

Rozalia i Trufel. Opowieść o miłości. Trufel i Rozalia. Opowieść o szczęściu
Katja Reider
il. Jutta Bücker
przeł. Zosia Garwacka
wyd. Cyklady, 2005
wiek: 3+

„Drzewo, które umiało dawać” to rzecz o całkowitym oddaniu – w tym przypadku o uczuciu łączącym drzewo i człowieka. Choć to człowiek jest interesowny i za każdym razem przywłaszcza sobie jakąś część drzewa, roślina przyjmuje to ze spokojem. Oddaje się do ostatniej drzazgi. I jeszcze jest z tego powodu szczęśliwa, czego nie można powiedzieć o człowieku. Proste, czarną kreską odmalowane ilustracje potęgują wymowę tekstu.

Drzewo, które umiało dawać
tekst i il. Shel Silverstein
przekł. Ryszard Zabrzeski
wyd. TKECh, 1992
wiek: 4+

O tym, że każdy potrzebuje opieki i bliskości można przeczytać w „Kamykach Astona” Lotty Geffenblad. Zabawny piesek wymyślił sobie, że kamieniom jest smutno, gdy tak leżą samotnie na drodze. Postanowił stworzyć dla nich dom. Zbiera je i każdemu tworzy łóżko. Opowieść jest tak skonstruowana, że może być początkiem rozmowy z dzieckiem o wielu uczuciach: akceptacji, nadziei, pomocy innym, empatii, wreszcie o uczuciu najwyższym – miłości. Wymowne, wyraziste ilustracje trafią z przekazem do czytelnika w każdym wieku.

Kamyki Astona
tekst i il. Lotta Geffenblad
przeł. Hanna Dymel-Trzebiatowska
wyd. EneDueRabe, 2010
wiek: 3+

O dwóch zajączkach, które spędzają razem czas i na różne sposoby wyrażają to, co do siebie czują, opowiedzą książki z serii „Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham, kiedy jest…” (w puste miejsce należy wstawić odpowiednią porę roku). Mały Brązowy Zajączek i Duży Brązowy Zając bawią się na łące, chodzą na spacery, a za każdym razem mówią, jak bardzo się kochają, co wyrażają zazwyczaj wielkim przytulaniem. Książki o miłości rodzicielskiej, bezinteresownej i najczystszej, pomogą wyrazić uczucie tym, którzy nie potrafią uczynić tego wprost. Piękne, akwarelowe ilustracje w stylu wiktoriańskim doskonale oddają nastrój książeczek.

Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham, kiedy jest wiosna
Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham, kiedy jest lato
Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham, kiedy jest jesień
Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham, kiedy jest zima
Sam McBratney
il. Anita Jeram
przeł. Jarosław Mikołajewski
wyd. Egmont, 2007
wiek: 2+

O tym, że miłość to uczucie wielkie, ale i bardzo skomplikowane, przekonać się mogli bohaterowie wierszowanych opowiastek Doroty Gellner. Kucharz, fryzjer, garncarz, zegarmistrz czy księgowy – strzała Amora nie wybiera. A to, co stanie się z uczuciem później, to już zupełnie inna historia. Temat miłości potraktowany z przymrużeniem oka i dużą dozą humoru.

Zawiłości miłości
Dorota Gellner
il. Katarzyna Sadowska
wyd. Wilga, 2012
wiek: 4+

Wyrazić miłość w pięciu językach na raz? Któż by tak nie chciał… Z „Bajką o kochaniu” jest to możliwe, gdyż zawiera w sobie pięć wersji tekstu: polską, japońską, angielską, francuską i niemiecką. Słów tu niewiele – podobno o uczuciach mówić można nawet bez słów. Liczy się nastrój – a tego książce odmówić nie można. Obrazy zwiewne, czułe i subtelne teraz ożywają w „Bajce o kochaniu” w wersji na iPad.

Bajka o kochaniu
Dorota Hartwich
il. Tomasz Jakub Sysło
wyd. Format, 2007
wiek: 5+

Dla estetyki, jak i filozofii zen charakterystyczne są: maksymalna prostota, surowość i klarowność formy. Wszystkie te cechy posiada książka Antoine’a Guilloppego, opowiadająca o tym, że miłość może przezwyciężyć strach. Skromny tekst pisany w czasie teraźniejszym (co polskiemu czytelnikowi może się wydać nieco nienaturalne), proste, wykorzystujące zaledwie kilka kolorów, ale bardzo ładne, stylizowane na japońskie ilustracje – to sprawia, że nie wstając z fotela, przenosimy się w całkowicie odmienny krąg kulturowy, w którym liczy się coś więcej niż tylko bogactwo formy i skomplikowana historia.

Zakochana Akiko. Bajka Zen
tekst i il. Antoine Guilloppe
przeł. Katarzyna Woyciechowska
wyd. Muchomor, 2009
wiek: 5+

Już sam pomysł, by mrówka wyszła za mąż, wydaje się być oryginalny. Sposób, w jaki odbywa się wybór najlepszego kandydata, też do zwyczajnych nie należy. Oto mrówka, chcąc zmienić stan cywilny, daje ogłoszenie w gazecie, po czym pod jej drzwiami ustawia się kolejka dość osobliwych postaci. Co jeden to bardziej interesujący, no a ten ostatni…
Balansujący na granicy absurdu tekst, w połączeniu z niezwykłymi, oddającymi doskonale charakter każdego kandydata ilustracjami, tworząc całość, którą z czystym sumieniem polecić można nie tylko dzieciom.

Mrówka wychodzi za mąż
Przemysław Wechterowicz
il. Aleksandra Woldańska
wyd. Czerwony Konik, 2010
wiek: 5+

Kto by się spodziewał, że pocałunki mogą się stać tematem na książkę dla dzieci. Okazuje się jednak, że jak najbardziej. Autorska książka obrazkowa Cariny Bordström w całości poświęcona jest całusom. Sześcioletnia Ebba, narratorka, w słowach i obrazach dzieli się swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi kwestii całowania. Prócz własnych opinii, przekazuje sporą porcję ciekawych informacji z całego świata. Dowiemy się więc, ile bakterii zawiera jeden pocałunek, że w niektórych miastach nie można się całować i jak uczucia wyrażają mieszkańcy Nowej Gwinei, którzy się nie całują.

Buziaki, całusy, pocałunki…
tekst i il. Carina Bordström
przeł. Irena Kościelniak
wyd. Czarna Owieczka, 2012
wiek: 3+

W książce Grzegorza Kasdepke, będącej kontynuacją opowieści o przedszkolakach i pani Miłce, pt. „Tylko bez całowania”, pojawia się miłość, ale też różne inne uczucia. Bo kto powiedział, że przedszkolaki są jeszcze zbyt małe, by rozmawiać z nimi o emocjach? To właśnie najlepszy czas, żeby zacząć uczucia rozpoznawać i nazywać, dzięki czemu łatwiej będzie sobie z nimi radzić, gdy zajdzie taka potrzeba. Każda ze scenek z przedszkolnego życia wzbogacona została o Rady dla dzieci i Rady dla rodziców, co sprawia, że dostajemy do rąk swoisty poradnik rodzinny, z którego warto korzystać. Już wkrótce także w formie audiobooka (http://www.nk.com.pl/kocha-lubi-szanuje-czyli-jeszcze-o-uczuciach/1377/ksiazka.html).

Kocha, lubi, szanuje, czyli jeszcze o uczuciach
Grzegorz Kasdepke
il. Marcin Piwowarski
wyd. Nasza Księgarnia
wiek: 5+

A na koniec książka niezwykła, w której uczuć jest tak wiele, że aż trudno je wymieniać. „Serce w butelce” to pełnokrwista książka obrazkowa, czyli taka, w której słowa i obrazy są spójne i komplementarne, która przemawia do czytelnika na kilku płaszczyznach i porusza tematy istotne i nie zawsze łatwe dla małego człowieka. Bohaterka – dziewczynka ciekawa świata, chłonąca go każdą cząstką siebie, po odejściu bliskiej osoby chowa serce do butelki, popada w apatię, przestaje interesować się tym, co ją do tej pory fascynowało. Dopiero pojawienie się kogoś mniejszego, takiego jak ona w przeszłości, budzi chęć pozbycia się ciążącej na szyi butelki. Oszczędnie w słowach, za to hojnie w obrazach, Jeffers przedstawił miłość, smutek, tęsknotę i budzącą się nadzieję…

Serce w butelce
tekst i il. Oliver Jeffers
przeł. Ewa Świerżewska, współpraca Maria Ryll
wyd. Wydawnictwo Mam, 2010
wiek: 6+

Agata Hołubowska, Ewa Świerżewska

(Dodano: 2012-02-10)

Dodaj komentarz