„Dawniej, czyli drzewiej” – recenzja książki

Język to taka plastyczna masa, która z łatwością się odkształca, zmienia znaczenia swych cząstek (czyli słów), z jednymi żegna się bezpowrotnie, a inne chętnie przyjmuje i wchłania jak gąbka. Współczesny Polak miałby spory problem z porozumieniem się ze swoim rodakiem trzysta czy pięćset lat temu. Właśnie tym zjawiskiem zajęła się Małgorzata Strzałkowska, tworząc książkę „Dawniej, czyli drzewiej” – swoisty leksykon ciekawych słów z dawnej polszczyzny, które wyszły już z użycia bądź całkowicie zmieniły znaczenie.

Dziwować się można mocno tym wszystkim słowom – jak opacznie można je pojmować na pierwszy rzut oka. Często oznaczają rzeczy, które wyszły z użycia, np. elementy strojów, jakich dawno się już nie nosi, profesji czy przedmiotów codziennego użytku. Inne – pewnie z potrzeby ułatwienia sobie życia – jak w przypadku licznych członków rodziny – odeszły w zapomnienie tak po prostu. Gdzie można szukać ich śladów? W poezji, w zapisach kronikarzy, w prozie – autorka czasami cytuje ich małe fragmenty.

Opisy ujęła w krótkie, zgrabne i zabawne formy, dodając niekiedy komentarz od siebie. Dzięki temu leksykon czyta się łatwo i szybko. Jednak nie byłby tak wartościowy, gdyby nie znakomite ilustracje Adama Pękalskiego – mistrza portretu i karykatury. Ileż on tu osób sportretował! Od średniowiecza do początku XX wieku, od chłopów, przez szlachtę i dworzan, do króla! Można się przy okazji nieco z historii mody dowiedzieć… Wyobrażam sobie, że artysta musiał włożyć sporo pracy w studiowanie dawnych trendów. Efekty są znakomite! Sporo tu poczucia humoru, niecodziennych skojarzeń, zabaw z czytelnikiem. A na koniec jeszcze gratka – zadania dla uważnych! Są zagadki i dwie krzyżówki.

Doceniam książki, które w lekki i przystępny sposób podają niełatwą wiedzę. Ostatecznie historia języka nie jest czymś, co może każdego zajmować na co dzień. A jednak z taką lekturą okazuje się, że można mieć jeszcze z tego sporo frajdy! Polecam!

Agata Hołubowska

Ocena: 5

Dawnij czyli drzewiej

Dawniej, czyli drzewiej

Małgorzata Strzałkowska
Il. Adam Pękalski
Wyd. Bajka, Warszawa 2015
Wiek: 7+

Patronat portalu Qlturka.pl

Dodaj komentarz