Od ponad 20 lat na całym świecie obchodzony jest Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Święto zostało ustalone w 1995 r. z inicjatywy UNESCO. Tego dnia odbywają się liczne wydarzenia mające na celu promowanie czytelnictwa oraz ochrony własności intelektualnej za pomocą praw autorskich.

Każdego roku organizacja UNESCO wybiera Światową Stolicę Książki. Tytuł zostaje przyznany miastu, które jest szczególnie zaangażowane w promocje książki oraz organizuje liczne lokalne wydarzenia przy wsparciu prezydenta. W 2016 r. był to Wrocław, natomiast tegoroczną stolicą została Szardża, miasto położone w Zjednoczonych Emiratach Arabskich.

Dlaczego 23 kwietnia?

Data obchodzenia Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich, czyli 23 kwietnia, nie jest przypadkowa. Ten dzień jest szczególny w literaturze światowej – to rocznica narodzin lub śmierci wielkich artystów, m.in.  Williama Shakespeare’a czy Vladimira Nabokova.

Pomysł święta narodził się w Katalonii – 23 kwietnia jest to dzień patrona św. Jerzego. Według tradycji kobiety otrzymywały od mężczyzn co roku czerwoną różę, która symbolizowała krew smoka, według legendy pokonanego przez św. Jerzego. Z biegiem lat również płeć piękna postanowiła obdarowywać mężczyzn, jednak zamiast kwiatów dawała książki. Miejscowy wydawca, zainspirowany tradycją, zainicjował obchody Dnia Książki blisko 100 lat temu – tłumaczy Michał Goszczyński z księgarni Gandalf.com.pl.

Od czego się zaczęło?

Pierwsza książka napisana przy użyciu ruchomej czcionki została wydrukowana w 1234 r. Pozycja to zbiór zasad odpowiedniego zachowania, która składa się z aż 50 tomów! Dwieście lat po tym wydarzeniu Jan Gutenberg wynalazł maszynę do odlewania ruchomych czcionek; jedną z pierwszych wydrukowanymi przez niego publikacji była słynna Biblia.

Pierwsze książki w języku polskim powstały w XIV w., a najstarszy polski druk to kalendarz na 1474 r.; został on wydrukowany w krakowskiej drukarni założonej przez Kaspera Straube rok wcześniej. Pierwsza maszyna do pisania została wynaleziona dopiero w II połowie XIX w. Stało się to przypadkiem, gdy próbowano skonstruować narzędzie do numerowania stron. Sprzęt był napędzany pedałem, gdyż autor – Christopher Latham Sholes – inspirował się maszyną do szycia. Pierwsza książka napisana na maszynie to „Przygody Tomka Sawyera” autorstwa Marka Twaina.

Krokiem w stronę unowocześnienie książek było wynalezienie czytników elektronicznych. Za twórcę pierwszego e-czytnika uważa się Boba Browna. Dziesięć lat później, czyli w latach 40 XX w., powstał pierwszy e-book: był to indeks zawierający notatki z publikacji Tomasza z Akwinu.

Jednak popularnością e-booki zaczęły się cieszyć dopiero na początku XXI w., kiedy to w 2002 r. rozpoczęła się ich masowa sprzedaż. Głównymi dystrybutorami elektronicznych pozycji były dwa wydawnictwa – Random House oraz Harpers Collins.

Książkowe rekordy

Pierwszą książkę mianem bestsellera okrzyknięto już w 1889 r. Była to powieść „Fools of Nature” autorstwa amerykańskiej pisarki Alice Brown. Trzema najbardziej poczytnymi książkami na święcie są: „Biblia”, „Cytaty Przewodniczącego Mao” oraz seria o Harrym Potterze. Jednocześnie powieści o przygodach młodego czarodzieja są najczęściej zgłaszane w Stanach Zjednoczonych jako te, które obrażają uczucia religijne.

Jaka jest najgrubsza książka na świecie? Ta pozycja liczy ponad 50 tys. stron i waży ponad 220 kg, a jej tytuł to „Das dickste Buch des Universums” (z niem. „Najgrubsza książka wszechświata”). Jednak najbardziej obszerną wydaną pozycją jest zbiór powieści o Pannie Marple autorstwa królowej kryminału Agaty Christie. Tom liczy ponad 4 tys. kartek i waży 8 kg. Książka ukazała się w 2009 r. jako edycja limitowana w nakładzie 500 egzemplarzy, a koszt jednego to 1 tysiąc funtów.

Kim jest najmłodszy i najstarszy pisarz? Adauto Kovalski da Silva, brazylijski chłopczyk, wydał w wieku 5 lat książkę pt. „Aprender é Fácil” (z portug. „Uczenie się jest łatwe”), natomiast najstarszą twórczynią została okrzyknięta Louise Delany, która swoją powieść „The Delany Sisters’ Book of Everyday Wisdom” (z ang. „Książka codziennych mądrości sióstr Delany”) ukończyła, mając 105 lat.

Źródło: https://www.gandalf.com.pl/