Gloria Whelan w swych powieściach dla młodzieży chętnie podejmuje tematykę wykraczającą poza ramy znanego nam świata, penetruje inne kręgi kulturowe, odsłania te aspekty rzeczywistości, które pozostają poza codziennym horyzontem człowieka Zachodu. To daje mi szansę życia w innych krajach i innych czasach – przynajmniej w wyobraźni – pisze na swej stronie internetowej 86-letnia dziś autorka. I trzeba przyznać, że owe „równoległe” życia Glorii są bardzo owocne, gdyż dzięki nim dostajemy powieści tak doskonałe jak Bezdomny ptak. Jakże świeże i porywające jest to pisarstwo! Z jaką lekkością i naturalnością udaje się autorce odtworzyć złożone, indyjskie realia i wpisać w nie historię swej bohaterki.

Małżeństwa aranżowane (arranged marriages), które wciąż są w Indiach na porządku dziennym, budzą szczególne kontrowersje, kiedy dotyczą dzieci. Dlatego koleje losu 13-letniej Koli to lektura zarówno bolesna, jak i fascynująca. Książka wciąga od pierwszych zdań i angażuje czytelnika w tę szczególną, intensywną relację, w wyniku której świat zewnętrzny blednie i staje się fikcją, a tekst przejmuje rolę rzeczywistości. Po tym można poznać pisarskie mistrzostwo Glorii Whelan. Pisząc oszczędnie, bez zbędnych słów i emocji, autorka w fenomenalnym stylu odnawia gatunek zwany „powieścią dla dzieci i młodzieży”, udowadniając, że w jego ramach można stworzyć pełnoprawne arcydzieło.

A może w tym przypadku definiowanie kategorii wiekowych jest w ogóle nie na miejscu? Bezdomny ptak brzmi tak czysto, prosto i przejmująco, że zaciekawi każdego czytelnika poszukującego prawdziwej, współczesnej opowieści pokazującej świat takim, jakim on jest – pełen smutku, bólu i niezasłużonej krzywdy, ale też bogaty w nadzieję, bezinteresowność i miłość rodzące się tam, gdzie nikt by się ich nie spodziewał. I za tę wspaniałą, gorliwą pochwałę nadziei i miłości jestem Glorii Whelan szczególnie wdzięczny. Z niecierpliwością oczekuję polskich wydań kolejnych jej tytułów, szczególnie z rozpoczętej właśnie przez „Yatandou” serii The tales of the world. Mam jednocześnie nadzieję, że tłumaczenie kolejnych powieści Whelan będzie nieco staranniejsze niż przekład Bezdomnego ptaka, który miejscami irytuje niezgrabnością i niedbałością.

Rafał Witek

Bezdomny ptak
Gloria Whelan
przeł. Jadwiga Jędryas
wyd. Dwie Siostry, 2008
wiek: 10+

(Data publikacji: 2009-01-03)