Lepienie w glinie rozwija wyobraźnię przestrzenną

Od dłuższego czasu obserwuję uczestniczące w prowadzonych przeze mnie zajęciach dzieci. Właśnie z tego powodu zdecydowałam się na krótką syntezę swych doświadczeń i spostrzeżeń.

Prowadzę zajęcia z ceramiki dla dzieci od lat 4, sporadycznie także z trzylatkami, które radzą sobie całkiem nieźle. Muszę przyznać, że i dla mnie jest to niesamowita przygoda, bowiem na każdym kroku jestem zaskakiwana przez tych małych i aktywnych twórców.

Glina jest materiałem bardzo plastycznym. Dzieci ćwiczą w niej rączki poprzez wyciskanie, wałkowanie, uderzanie, wyrabianie jej w najróżniejszy sposób. Jest to niewątpliwie aktywność wymagająca od dziecka pewnej fizycznej sprawności. Pierwszy kontakt z gliną, to poznawanie materiału, dotykanie, bawienie się nim w sposób zwykle nie nastawiony na realizacje jakiegokolwiek pomysłu. Myślę, że to bardzo ważny moment, ponieważ właśnie wtedy dziecko otwiera się na nowe doznania. Co więcej, często pierwsze spotkanie z daną masą warunkuje stosunek do pracy w glinie na bardzo długi czas. Materiał musi być więc dobrze przygotowany i dostosowany do wieku uczestnika, w przeciwnym razie dzieci mogą zniechęcić się do pracy. Warto pamiętać również o tym, że małe rączki dziecka nie są w stanie ugniatać dużej bryły gliny, dlatego najlepiej dostarczać dzieciom odpowiednią do wielkości rączek ilość masy ceramicznej.

Trzeba zaznaczyć, że lepienie w glinie to nie tylko ćwiczenie sprawności ruchowej czy manualnej. Zajęcia z ceramiki są dla dzieci również bodźcem do rozwoju intelektualnego, rozwoju postrzegania i wyobraźni. Podczas zajęć z ceramiki instruktor może w sposób przystępny nawiązywać do tematów lekcyjnych w szkole. Jest to świetne rozwiązanie dla dzieci, które uczęszczają na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne z ceramiki w szkole.

Prowadzący warsztaty może zaproponować dyskusje na temat przeprowadzonych zajęć. Rozmowa ta może mieć charakter swobodny, jednak należy skupić się na jednej dziedzinie np. geografii, biologii czy historii. Na tego rodzaju zajęciach można pokazać dzieciom ilustracje i przedmioty dotyczące poruszanego tematu. Można zachęcić dzieci do rozmowy – w zależności od wieku – na temat różnicy między rzeźbą, płaskorzeźbą, a ilustracją. Należy jednak pamiętać o tym, aby proporcje czasowe, między częścią merytoryczną zajęć i plastyczną, zostały zachowane. Dzieci przychodzą zwykle z wielkim zapałem do lepienia, chcą bowiem zrealizować swoje własne, przemyślane w domach, pomysły na prace. W takiej sytuacji jedynie umiejętne – dygresyjne podjęcie tematu, nie wzbudzi u małych twórców napięcia wynikającego z oczekiwania na meritum zajęć.

To, co wydaje mi się najbardziej fascynujące w prowadzeniu zajęć z ceramiki dla najmłodszych, to ogromne emocjonalne zaangażowanie podczas pracy. Dzieci w wieku od 3 do 5 lat wykazują się niesamowitą otwartością na spontaniczne kształtowanie masy. Są dzieci, które rozpoczynają swą pracę od konkretnego pomysłu, jednak podczas zabawy w glinie dostrzegają – w dość abstrakcyjnych kształtach – konkretne odniesienie do przedmiotów (zwierząt, budynków lub najróżniejszych form wyobrażonych). Bywają również i takie dzieci, które siadają do lepienia z zasugerowanym pomysłem, jednak w czasie pracy zauważają szeregi form kojarzonych z konkretnymi przedmiotami i zmieniają koncepcję wiele razy. Jednym słowem, z małego domku powstaje czołg, czołg przekształca się w słonia, a słoń zmienia się w dinozaura. To szalenie interesujące doświadczenie, ponieważ emocjonalne zaangażowanie dzieci w proces twórczy gwarantuje pracę o wielkiej sile wyrazu. Niestety rodzice nie zawsze są tego świadomi, dlatego często zapraszam do wspólnej pracy dzieci i ich opiekunów.

Podczas rodzinnych warsztatów opiekunowie uświadamiają sobie jak ważny jest sam proces wspólnego tworzenia i radość odkrywania możliwości, jakie daje glina. Wspólne tworzenie wzmacnia dynamikę relacji między dziećmi i rodzicami. Dzieci wzbogacają środki wyrazu dla własnej – wyjątkowej – ekspresji, która pośredniczy w gromadzeniu doświadczeń twórczych i poznawczych. Jednym słowem, nasi najmłodsi twórcy poprzez tworzenie przepięknych prac ceramicznych pokazują nam to, co już wiedzą o świecie, ale i to, jak na ten świat patrzą.

Dla rodziców chcących zadbać o rozwój dziecka, istotne będzie z całą pewnością to, że lepienie w glinie wpływa w znaczący sposób na rozwój wyobraźni przestrzennej i myślenia abstrakcyjnego. Co więcej, praca z masą ceramiczną pomaga dzieciom skoncentrować się na własnych myślach i uczuciach.

Myślę, że wprowadzenie dodatkowych zajęć z ceramiki w przedszkolach i szkołach, to świetny pomysł na spędzanie wolnego czasu pozalekcyjnego. Mając już spore doświadczenie w pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi, jak najbardziej polecam zajęcia z ceramiki i serdecznie zapraszam do mojej pracowni w Poznaniu.

Katarzyna Poniecka
www.pracowniaceramiczna.strefa.pl

(Dodano: 2010-07-14)

Dodaj komentarz