Reakcja na bieżące wydarzenia bez wątpienia pozostaje jednym z głównych zadań literatury. O ile teza ta wydaje się oczywista w odniesieniu do książek skierowanych do dorosłych czytelników, o tyle może zastanowić w przypadku opowieści dla najmłodszych.

Często uważa się bowiem, iż książki dla dzieci są opowieściami uniwersalnymi, niosącymi ponadczasowy przekaz, ale raczej nieuwikłanymi w kontentą sytuację – na przykład polityczną. W dyskusji pozostaje także problem rozmowy z najmłodszymi na tematy tak zwane „dorosłe”. Refleksji poddaje się choćby język, który miałby zobrazować powagę sytuacji przy jednoczesnym zrozumieniu historii przez małego czytelnika. Problem ten porusza cykl „Wojny dorosłych – historie dzieci” Wydawnictwa Literatura.

Jedną z tych wzruszających książek jest „Hebanowe serce” Renaty Piątkowskiej. Opowieść ta została wyróżniona III nagrodą w kategorii 6-10 lat w IV Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży.

„Hebanowe serce” traktuje o Omence, małym chłopcu niezwykle już doświadczonym przez życie. Omenka musi bowiem uciekać z terenów objętych wojną. Chłopczyk i jego mama próbują łodzią przeprawić się przez Morze Śródziemne, aby w Europie odnaleźć spokój. Żeby wyprawa doszła do skutku, rodzice Omenki sprzedają cały dobytek. Muszą także rozdzielić się, żeby dziecko miało szansę przeżyć i zaznać szczęścia w którymś z europejskich krajów. Omenka nie do końca rozumie, co się wokół niego dzieje. Wyrusza na niebezpieczną wyprawę, trzymając w rączce swojego Ozyriona – figurkę wojownika, która ma dodać chłopcu otuchy. Omenka przedstawia młodemu czytelnikowi swoje plany i nadzieje, jak również opisuje życie w ogarniętym konfliktem kraju.
Aktualność książki stanowi z całą pewnością jej wielki atut. Jak zaznacza Rzecznik Praw Dziecka – Marek Michalak – „(…) historia Omenki będzie dobrym pretekstem, aby opiekunowie podjęli z dzieckiem temat – obecnie tak aktualny i rodzący wiele pytań – jakim jest ucieczka całych rodzin z krajów ogarniętym konfliktem zbrojnym przez Morze Śródziemne do bezpiecznych portów europejskich”.

Wzruszającą opowieść o osobach szukających schronienia uzupełniają przepiękne ilustracje Macieja Szymanowicza. Urzekająca kolorystyka na pewno spotka się z dziecięcą aprobatą, a symboliczne przedstawienia kwestii dziś tak istotnych skłoni do rozmyślań dorosłych czytelników.

„Hebanowe serce” to opowieść godna polecenia nie tylko odbiorcom najmłodszym, dopiero zaczynającym poznawać problemy współczesnego świata, ale i każdemu, kto pragnie poddać się refleksji nad warunkami, w jakich się znajduje. Często bowiem zdarza się, iż nie doceniamy tego, co mamy: dachu nad głową, codziennych posiłków, czy wreszcie – bezpiecznego miejsca na ziemi.

Anna Szumiec
ocena: 5

Hebanowe serce
Renata Piątkowska
Ilustracje: Maciej Szymanowicz
Wydawnictwo Literatura, 2016
wiek: 6-10 lat

Patronat portalu Qlturka.pl