Tytuł i okładka zapowiadają książkę kontrowersyjną albo taką, którą warto byłoby proponować dzieciom dopiero po osiągnięciu pełnoletności. Bo skoro ma to być książka o golasach w sztuce, to może oznaczać, że kolejne strony będą omówieniem kolejnych obrazów i rzeźb, na których widać nagich ludzi. Nic bardziej mylnego.

Tytułowe golasy nie pojawiają się w pierwszym rozdziale, nie pojawiają się również w drugim ani w trzecim. Są dopiero w rozdziale szóstym! To tam należy szukać odpowiedzi na tytułowe pytanie. Bo ta książka składa się właśnie z dwudziestu dwóch pytań i odpowiedzi na nie. Każde pytanie odnosi się do innej epoki w dziejach sztuki. Stąd tytułowe golasy przy sztuce antycznej, rozmazane widoki przy impresjonizmie i dziwactwa kojarzące się z surrealizmem. Pojawiają się tu również tematy bardziej ogólne, jak na przykład narracja w sztuce, dzieła niedokończone i wartość dzieła sztuki. Czytelników zainteresują z pewnością wątki dotyczące wartości dzieł sztuki, krytyki sztuki i interpretacji dzieł. Miłośnicy przyrody mogą poczytać o pejzażach, ci, którzy wolą jedzenie, ucieszą się, widząc rozdział o martwej naturze i owocach, których w sztuce nie brakuje. Oprócz słów, jak przystało na książkę o sztuce, znalazło się w niej mnóstwo zdjęć i ilustracji. Na nich zobaczyć można najbardziej znane dzieła, a wśród nich antyczne rzeźby, „Śniadanie na trawie” Maneta i „Słoneczniki” van Gogha.

Książkę czyta się znakomicie, najmłodsi czytelnicy nie będą mieli problemów ze zrozumieniem zawartych w niej treści. Język jest prosty i dostosowany do wieku odbiorców, więc nawet najbardziej zawiłe kwestie będą dla dzieci zrozumiałe. Dodatkowo na końcu książki znalazł się glosariusz, w którym wyjaśniono najważniejsze pojęcia z zakresu historii sztuki. Tu można przeczytać, na czym polega dwuwymiarowość, czym jest kubizm i co to jest proporcja. Wyjaśnienia są krótkie, dzięki temu łatwo zapadają w pamięć i już nikt nie będzie miał wątpliwości, czym różni się pointylizm od surrealizmu.

Nie znam wielu pozycji poświęconych sztuce adresowanych do dzieci. Nie znam żadnej, która aż tak poważnie potraktowałaby temat. Bo choć warstwa graficzna mogłaby sugerować, że będzie to książka lekka, łatwa i przyjemna, tak nie jest. Sztuka została potraktowana bardzo poważnie, a czytelnik, choć młody, zostaje doskonale wprowadzony w świat obrazów i rzeźb. Książka świetnie sprawdzi się zarówno w szkole, jako uzupełnienie lekcji plastyki i w domu, kiedy rodzice będą chcieli pokazać swoim pociechom świat sztuki. W tej książce znajdą odpowiedzi na wszystkie pytania nurtujące młodszych i starszych. Warto przeczytać ją w domu, a potem wybrać się do muzeum albo galerii. To chyba najlepszy sposób, żeby zachęcić dzieci do poznawania świata sztuki i pokazania im, że wśród rzeźb i obrazów nie kryją się żadne potwory, a oglądanie ich może być naprawdę niesamowitą przygodą!

Magda Kwiatkowska-Gadzińska
Ocena 5

Dlaczego sztuka pełna jest golasów? I inne ważne pytania

Susie Hodge
ilustracje Claire Goble
tłumaczenie Grzegorz Kulesza
Wydawnictwo Naukowe PWN, 2017