Mama Tosi jest autorką poczytnych książek młodzieżowych, rozpoznawalną i rozchwytywaną pisarką. Tata jest poetą, takim trochę w cieniu sławnej żony. Z powodu męczącej popularności mamy, rodzina przeprowadza się do mieszkania na zamkniętym osiedlu. To jeszcze bardziej pogłębia frustrację Tosi, która ma wrażenie, że rodzice żyją obok siebie, a z nią nikt się nie liczy.

Dziewczynka czuje się nieszczęśliwa i jeszcze bardziej samotna, a opisy jej relacji rodzinnych i rzeczywistości są czasami wręcz przerażające.

W tej historii ważną rolę odgrywa również Lena, przyjaciółka mamy Tosi i wydawca jej książek. Któregoś dnia bizneswoman wpada na pomysł zorganizowania trasy promującej książki i tym samym cyklu spotkań autorskich. Mama tego nie lubi, jednak ostatecznie godzi się, gdyż regionem spotkań mają być jej rodzinne okolice. Ponieważ tata-poeta również wyjeżdża w celach promocyjnych, dziewczynka zmuszona jest jechać z kobietami. Początkowo nietrafiony pomysł z wyjazdem okazuje się być dla wszystkich fascynującą, aczkolwiek ciut niebezpieczną przygodą. Każda z bohaterek wiedzie podczas podróży swoje życie: mama ciężko pracuje, uczestnicząc w zaplanowanych spotkaniach, Lena leczy nadwyrężony kręgosłup, lecz urok prowadzącego ją lekarza rekompensuje niedogodności, a Tosia spaceruje z poznanym Jaśkiem po urokliwych zakątkach Zamojszczyzny, wypatrując czarującego Dawida.
Ta niepozorna opowieść o autorce poczytnych książek dla dziewczynek porusza kilka ważnych wątków: miłosny, wspomnieniowy, filozoficzny, kryminalny…

Przede wszystkim konflikt pokoleń, Tosia nie potrafi porozumieć się z rodzicami, obserwuje ich codzienną szarpaninę i nieporozumienia, ma wrażenie, że nie jest przez nich dostrzegana, że nic ich nie obchodzi. Bohaterka czuje się samotna, świat dorosłych ją przytłacza. Dużo więc rozmyśla. Dziewczynka marzy: „Dobrze by było, gdyby rodzice zauważyli czasem, że ich dzieci to też prawdziwi ludzie”. Podczas tej zawodowej podróży odnalezione wspomnienia mamy zaskakują jej córkę. Tosia melancholię rodzicielki odbiera jako żal za utraconym, jako atak na rodzinę, balansowanie na krawędzi. Wyobraźnia podpowiada pesymistyczne obrazy, które dodatkowo wzmaga tęsknota za tatą.

Kolejny wątek książki obraca się wokół problemów wieku dorastania. Dziewczynka bardzo chciałaby być taka jak Zosia Jezierska, bohaterka maminych książek: ładna, elokwentna, modnie ubrana, potrafiąca zachować się w każdej sytuacji. Co więcej, co chwilę ktoś gdzieś ją do niej porównuje, a Tosi nic nie wychodzi. Nastolatka odkrywa, że świat z maminych powieści jest ideałem jej świata. Do tego nieszczęśliwe zauroczenie. Miłość czasu dorastania, ta, która pokazuje, że pozory mylą, a nie wszystko złoto, co się świeci.

Jest też wątek kryminalny: o odkryty przy okazji spadek walczą również podejrzani mężczyźni, Tosia z Jaśkiem zostają uwięzieni, do akcji wkracza przebojowa ciocia Hala. A Dawid wcale nie okazuje się taki idealny.

Niepozorna objętościowo książka, a tyle się w niej dzieje. Dzięki wartkiej akcji jest bardzo emocjonująca i nie pozwala oderwać się od lektury. Świetnie nakreślone postacie bohaterów również przyciągają uwagę czytelnika, wywołując mnóstwo skrajnych emocji. Mądra i refleksyjna to propozycja dla nastoletnich odbiorców, ale jeśli myślicie, że wyłącznie przynudza swoją gamą poważnych tematów, to się mylicie. Humor również wylewa się z kartek opowieści, zarówno sytuacyjny, jak i słowny.

Książkę Zuzanny Orlińskiej „Ani słowa o Zosi” wydało Wydawnictwo Literatura. Jedynym akcentem graficznym są niewielkie ryciny pod tytułami rozdziałów oraz kolorowa, twarda oprawa. Powieść zdobyła drugą nagrodę w Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży i to jest najlepsza dla niej rekomendacja.

Polecam serdecznie jako lekturę zarówno dla dorastających czytelników, jak i dla ich rodziców. To inne spojrzenie na problemy wieku dorastania, może warto z niego skorzystać, by lepiej zrozumieć współczesne problemy nastolatków mieszkających pod wspólnym dachem.

Iwona Pietrucha
ocena 5

Ani słowa o Zosi

Zuzanna Orlińska
il. Katarzyna Kołodziej
wyd. Literatura
wiek: 9+

Patronat portalu Qlturka.pl