Już 11 maja startuje kolejna edycja ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej „Dzień Bez Śmiecenia”,
organizowanej przez Rekopol. W tym roku zyskuje ona szczególny, symboliczny głos – głos środowiska
wodnego. Hasło kampanii „Daj im żyć!” to nie tylko emocjonalny apel, ale i konkretne, wezwanie do działania
dla dobra przyrody i człowieka.
Z jednej strony, to realna ochrona wodnych i morskich organizmów, których życie zagrożone jest przez
pozostawione na plażach i w wodzie odpady. Z drugiej – dla odpadów – jeśli zostaną prawidłowo
posegregowane, zyskają drugie życie w procesie recyklingu, oszczędzając zasoby i energię.
Dajmy im żyć, i sobie — bo czyste morze to wspólny dom nas wszystkich.
Rzeczywistość pokazuje, że wiele odpadów nie trafia do odpowiednich koszy czy worków, lecz… do wody –
rzek, morza, jezior, a nawet do kanalizacji. Przez brak prawidłowego postępowania z odpadami nie pozwalamy
zwierzętom żyć w ich naturalnym środowisku, a nasze odpady zamiast stać się surowcem wtórnym, kończą
jako niebezpieczne śmieci.
Właśnie dlatego, w tym roku po raz pierwszy do grona partnerów merytorycznych kampanii dołączyli eksperci
Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego (FRUG) we współpracy ze Stacją Morską im. Prof. Krzysztofa Skóry
Uniwersytetu Gdańskiego w Helu, oraz Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st.
Warszawie S.A. Ich wiedza i zaangażowanie w ochronę wodnej fauny i flory pozwalają nam spojrzeć głębiej –
dosłownie i w przenośni – na to, co dzieje się z odpadami, które trafiają do wód, w tym do Bałtyku.
Zgodnie z dokonanym pomiarem zaśmiecenia plaż tworzywa sztuczne stanowią 80-85% odpadów
w środowisku morskim w Unii, przy czym artykuły jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych stanowią 50%,
a przedmioty związane z połowami – 27 % całości odpadów w środowisku morskim.
Między majem a wrześniem, gdy plaże i nadmorskie miejscowości tętnią życiem, dramatycznie rośnie ilość
odpadów. W 2024 roku w Helu z samych tylko śmietniczek miejskich w tym okresie zebrano ponad 138 ton
odpadów – to niemal 80% całorocznej masy! W tym samym czasie z nieruchomości niezamieszkałych, czyli
głównie sklepów, punktów usługowych i lokali gastronomicznych, odebrano ponad 366 ton odpadów
zmieszanych, których nie da się poddać recyklingowi.
To właśnie w sezonie turystycznym dochodzi najczęściej do niewłaściwego pozbywania się odpadów –
porzucone butelki, opakowania po lodach, plastikowe reklamówki… Część z nich zamiast do pojemnika, trafia
prosto na plażę lub do morza.
Okazuje się, że dużym problemem stają się również odpady wrzucane do sieci kanalizacyjnej. W Warszawie
łącznie w 2023 roku do sieci kanalizacyjnej dobowo trafiało blisko 11 ton śmieci, zaś w 2024 roku było to już
blisko 11,5 tony na dobę! Do najczęściej wyrzucanych odpadów do kanalizacji należą środki higieny osobistej,
np. nawilżane chusteczki, patyczki higieniczne, tampony, podpaski, waciki, resztki jedzenia, zużyty olej, resztki
materiałów budowlanych, leki.
Do sieci trafiają także drobne przedmioty codziennego użytku, jak telefony komórkowe, monety, portfele,
biżuteria, klucze. Czasami, przez przypadek, trafiają tam także mniej typowe przedmioty. Stołeczni kanalarze
znaleźli np. elementy starej wersalki, ramę od roweru, broń, łopaty, a nawet kajak.
Należy także podkreślić, że woda przeznaczona do picia przez społeczeństwo produkowana przez
przedsiębiorstwa wodociągowe jest bezpieczna do picia i musi spełniać wytycznie Ministra Zdrowia zgodne
z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do
spożycia przez ludzi.
Kampania „Dzień Bez Śmiecenia” nie tylko edukuje – przede wszystkim pokazuje, jak ogromną różnicę robi
prosta czynność – właściwa segregacja odpadów. Odpady odpowiednio posegregowane przestają być
zagrożeniem, a stają się wartościowym surowcem wtórnym. Aluminiowa puszka, jeśli trafi do recyklingu,
oszczędza tyle energii, ile potrzeba by zasilić telewizor przez 3 godziny! A jeśli trafi do morza – może zalegać
tam od 50 do 200 lat, powoli zatruwając wodę. – tłumaczy Izabela Grabowska, Rekopol.
Zachęcając do zbierania z plaży odpadów, dajemy szansę na zdrowsze i dłuższe życie fokom, morświnom,
dorszom, storniom czy bałtyckim ptakom.
Pokazujemy, że odpady to nie wróg – a potencjalny bohater gospodarki cyrkularnej.
Co zaplanowano w ramach kampanii?
- Stronę wiedzy z Atlasem zwierząt i odpadów – już od 11 maja na www.dzienbezsmiecenia.pl rusza
wyjątkowe narzędzie online, które pozwala:
sprawdzić, ile lat rozkłada się dany odpad, jeśli zamiast do pojemnika trafi do rzek lub morza,
poznać bałtyckie gatunki zwierząt i dowiedzieć się, w jaki sposób zagrażają im odpady
zobaczyć, jak z recyklingu powstają nowe, wartościowe rzeczy. - Kampanię video – poruszający film edukacyjny, który opowiada historię odpadów z perspektywy morskich
zwierząt. - Grę terenową przy helskim Fokarium – 11 maja na odwiedzających czeka interaktywna przygoda
z nagrodami. Wezmą w niej udział mali i duzi miłośnicy fok, morświnów i innych mieszkańców Bałtyku. - Serię postów edukacyjnych opracowanych wspólnie z Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów
i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A. - Konkursy w mediach społecznościowych Rekopolu (https://www.facebook.com/dzienbezsmiecenia)
kreatywna zabawa z recyklingiem w tle.
Zrób pierwszy krok już dziś – #DajImŻyć
Materiały edukacyjne, trailer filmu i szczegóły konkursów znajdziesz na www.dzienbezsmiecenia.pl.
Patroni wydarzenia: Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Polska Federacja Producentów Żywności Związek
Pracodawców, Urząd Miasta Hel, Związek Pracodawców Przemysłu Opakowań i Produktów w Opakowaniach
EKO-PAK.
Współorganizatorzy: Akcjonariusze firmy Rekopol OOO S.A.
O organizatorach:
Rekopol – od 2001 realizujemy obowiązek odzysku i recyklingu dla ponad 3 000 klientów i edukujemy
społeczeństwo w zakresie recyklingu i gospodarki obiegu zamkniętego.
Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego (FRUG) we współpracy ze Stacją Morską im. Prof. Krzysztofa
Skóry Wydziału Oceanografii i Geografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu – prowadzą działania na rzecz
ochrony morskiej bioróżnorodności Bałtyku, ze szczególnym uwzględnieniem fok szarych.
O Dniu Bez Śmiecenia:
Kampania prowadzona od 2007 roku przez Rekopol Organizację Odzysku Opakowań S.A. Współorganizatorami
akcji są Akcjonariusze firmy.
To pomysł wypracowany przez młodzież z kilkunastu krajów współdziałających w ramach międzynarodowego
programu „Europejski Eko-Parlament Młodzieży”, przedsięwzięcia firmowanego przez PRO EUROPE
(organizację zrzeszającą działające w ramach systemu Zielonego Punktu organizacje odzysku).
Celem akcji jest propagowanie prawidłowych zasad segregowania odpadów opakowaniowych, promowanie
proekologicznych postaw i ochrony środowiska. Uczymy przede wszystkim świadomej segregacji odpadów
w gospodarstwach domowych i uświadamiamy, że nasze odpady to wartościowe surowce wtórne.
Źródła danych:
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/904 z dnia 5 czerwca 2019 r. w sprawie zmniejszenia
wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko
Dane Rekopol Organizacji Odzysku Opakowań S.A.
Dane Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A.
Europejska strategia dla tworzyw sztucznych, CELEX:52018DC0028
Dane EKOHEL Sp. z o.o.