SZARE DOMY FESTIWAL OTWARTY [SDFO] jest dedykowany osiedlu mieszkaniowemu Szare Domy i odbywa się cyklicznie od 2016 roku. Wydarzenie to autorski projekt Marty Surowiec, twórcy fb.com/szaredomy, pod względem idei, formy i treści oraz spójnej identyfikacji graficznej. Głównym założeniem SDFO jest prezentacja wybranego zagadnienia wielopłaszczyznowo. Wyostrzony zoom na temat przewodni uzupełnia szeroko zakreślona perspektywa poznawcza, opracowane z zachowaniem wysokich standardów merytorycznych oraz artystycznych.
Pierwszą odsłonę festiwalu, zatytułowaną Jan Stefanowicz – Architekt Niezapamiętany [2016], poświęcono projektantowi kolonii Szare Domy. Drugiej edycji [2017] nadano nazwę Obiekt 1530 A/201 powielając zapis sygnatury kolonii Szare Domy w spisie ewidencyjnym obiektów zabytkowych na terenie Warszawy. Wydarzenie poświęcono modernistycznej architekturze osiedla w kontekście nowoczesnego kształtowania przestrzeni oraz polskiego dziedzictwa. Inicjatywa otrzymała wówczas wyróżnienie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Instytutu Dziedzictwa Narodowego w konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków na projekt edukacyjny z zakresu dziedzictwa kulturowego. Nagrodę przyznano w trakcie obchodów Dni Dziedzictwa Europejskiego.
Tworząc projekt Festiwalu poszukujemy alternatywnych środków wyrazu i form służących współczesnej, dynamicznej komunikacji. Mamy świadomość, że potrzeba edukacji najmłodszych i międzypokoleniowa integracja, w odwołaniu do naszych tradycji i dziedzictwa, wymaga przemyślanej i sprofilowanej w atrakcyjny oraz nowoczesny sposób stymulacji. Dlatego do współpracy przy projekcie Festiwalu zapraszamy wybitnych specjalistów swoich dziedzin: varsavianistów, historyków sztuki, konserwatorów, publicystów i młodych warszawskich artystów. Dzięki temu Festiwal może mieć bardzo indywidualny i dynamiczny charakter – Marta Surowiec, pomysłodawca i organizator Festiwalu, twórca fb.com/szaredomy
Kolonia SZARE DOMY została wybudowana w latach 1928–1932 przez spółdzielnię Budowlano-Mieszkaniową Urzędników Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Osiedle, położone w ujęciu ulic Rakowieckiej, Akacjowej, Ludwika Narbutta, Juliana Fałata i Łowickiej, przecięte niegdyś nieistniejącą już ulicą Wrzosową, to przykład funkcjonalnej architektury mieszkaniowej inspirowanej założeniami holenderskimi, a jednocześnie – dzięki uwzględnieniu w projekcie części wspólnych takich jak pralnie, suszarnie i sala zebrań – wzór adaptacji haseł kooperatywizmu.
EDYCJA 2018
Trzecia edycja SDFO, zatytułowana Mieszkańców portret własny, jest dedykowana najstarszej społeczności Szarych Domów. Nietuzinkowe życiorysy pierwszych mieszkańców stanowią niematerialne dziedzictwo osiedla, które warto archiwizować i chronić tak, jak chroni się zabytek materialny. Krzyżujące się na Mokotowie biografie przedstawicieli warszawskiej elity, m.in. aktorki Zuli Pogorzelskiej, scenografa Jacka Rotmila, pisarki Ewy Szelburg-Zarembiny czy architekta Lecha Niemojewskiego, stanowią asumpt do zaprezentowania kultury artystycznej oraz modelu budowania podmiotowości II Rzeczpospolitej. Tak zakreślona tematyka tegorocznego festiwalu wiąże się z niebagatelnym jubileuszem – trzecia edycja SDFO zbiegła się bowiem z 100. rocznicą odzyskania przez Polskę niepodległości. Zainicjowany podczas trzeciej edycji SDFO proces przywracania pamięci o mieszkańcach kształtuje niematerialny wymiar kolonii Szare Domy. Z tego względu celem tegorocznej edycji jest również zachęcenie lokatorów do budowania archiwum Szarych Domów, dzielenia się wspomnieniami i rodzinnymi pamiątkami o miejscu, które współtworzą. polskie kasyna internetowe
PROGRAM
16/06/2018 w godzinach 11.00-22.00 zostaną udostępnione (na co dzień zamknięte) podwórza osiedla Szare Domy od strony ulicy Ludwika Narbutta 82. Architektura – podobnie jak w przypadku krzyżujących się w tym miejscu biografii pierwszych mieszkańców kolonii – stanowić będzie jedynie metaforyczną ramę dla wydarzeń, umowną przestrzeń sprzyjającą wymianie myśli, pogłębianiu wiedzy, odkrywaniu dźwięków i smaków oraz plenerowych zabaw dawnej Warszawy. Meandry historii dzielnicy Mokotów oraz osiedla Szare Domy przybliżą spacery tematyczne (Adrian Sobieszczański, Marta Surowiec). Przedwojenna kolonia i społeczność stanowić będą punkt wyjścia do rozmów o kinematografii, elementach budowania wspólnoty
czy niuansach polskiej architektury (Stanisław Janicki, Filip Springer, Grzegorz Mika,). W modernistyczną przestrzeń wpisane zostaną strefy książki wyróżniającej się wysokim poziomem edytorskim (Wrzenie Świata, Czuły Barbarzyńca, Bęc Zmiana) oraz dobrego designu młodych polskich projektantów (Reset). Na najmłodszych czekać będą przedwojenne zabawy i gry podwórkowe. Pod wieczór dziedziniec osiedla Szare Domy wypełnią dźwięki muzyki koncertowej duetu wiolonczelowego Kuczok & Rogoziński oraz zespołu Skarby (LIVE) Tomasz Stempniewicz / Patryk Rogoziński / Grzegorz Lalek. Wewnętrzna przestrzeń stanie się miejscem potańcówki w stylu przedwojennych plenerowych imprez tanecznych przy muzyce Warszawskiej Orkiestry Sentymentalnej, której można będzie również posłuchać w odsłonie koncertowej.