Zawsze w głębi duszy zazdroszczę tym, którzy w prostych, bezpretensjonalnych słowach potrafią opisać sprawy najważniejsze. A kiedy na dodatek umieją to samodzielnie zilustrować, to już w ogóle… Cóż, jednak nie o mojej zazdrości ma być mowa, a o niezwykłej, choć także budzącej kontrowersje, książce norweskiego grafika, który od niedawna tworzy autorskie książki obrazkowe, oryginalnymi fotomontażami ilustrując pełne wrażliwości, balansujące na granicy filozofii opowiadania dla dzieci.

Takie jest właśnie jest „Lato Garmanna” – pełne emocji, choć nierozedrgane, niezwykle kolorowe, choć ilustracje ukazują także ciemne strony starości.

Sześcioletni Garmann spędza ostatnie chwile przed pierwszym dniem szkoły w towarzystwie starych ciotek. Chłopiec jest świetnym obserwatorem – przygląda się staruszkom, a czynione przezeń w myślach uwagi, np. na temat wzrostu kobiet („Ciotki chyba kurczą się na słońcu – myśli Garmann. – Jeszcze trochę i tylko głowy będą im wystawać znad trawy”), zaskakują. Na dodatek, tak jak znaczna większość dzieci, bez skrępowania potrafi pytać o sprawy, na które dorośli zazwyczaj spuszczają zasłonę milczenia:„Czy ty wkrótce umrzesz?”. Garmann jest bezpośredni i śmiały, ale też się boi – następnego dnia ma pójść do szkoły, przekroczyć próg kolejnego etapu w życiu. To prawie tak jak ciotki, choć one przejdą niebawem przez zupełnie inne drzwi. Niezwykłym wprost zabiegiem, ukazującym, że każdy, niezależnie od wieku i doświadczeń ma prawo do strachu, do obaw przed nieznanym, bardzo ważnym wydarzeniem, było postawienie na równi lęku przed śmiercią i tego związanego z pierwszym dniem w szkole. A wszystko to z lekkością, dzięki której temat trudny przyswajany jest bezboleśnie.

Ewa Świerżewska (tekst w nieco okrojonej wersji ukazał się w Piśmie Miesięcznym Ilustrowanym dla Kobiet „Bluszcz” nr 8)

Lato Garmanna
tekst i il. Stian Hole
przeł. Milena Skoczko
wyd. Fundacja Inicjatyw Społecznie Odpowiedzialnych, 2008
wiek: 6+

Książka ukazała się w ramach projektu „Promocja norweskiej literatury dziecięcej w Polsce”, prowadzonego przez Fundację Inicjatyw Społecznie Odpowiedzialnych. Projekt otrzymał wsparcie udzielone przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego.

(Data publikacji: 2009-05-22)