Czy trzeba słyszeć, żeby cieszyć się muzyką? Kiedy powstał najstarszy muzyczny hit? Dlaczego smutne piosenki poprawiają humor? Stworzona z myślą o czytelnikach od 9 lat wzwyż książka „12 półtonów. Książka o muzyce” Zuzanny Kisielewskiej pęka w szwach od zaskakujących pytań i równie zadziwiających odpowiedzi.
Składają się one na fascynującą opowieść, która zaczyna się od klaśnięcia w dłonie i przyjrzenia się temu, czym są dźwięki, by później wnikać w rozmaite, często mało oczywiste oblicza muzyki. Już z pierwszego rozdziału, którego głównymi bohaterami obok dźwięku są melodia i rytm, dowiadujemy się m.in., kto używał mostu zamiast instrumentu, jak wyglądają melodie, dlaczego u Azjatów łatwiej niż u Europejczyków o słuch absolutny i co ma wspólnego ewolucja z poczuciem rytmu.
Rozdział drugi to dla odmiany wyprawa w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, skąd wzięła się muzyka. Czy wynalazły ją matki? Co łączy ją z astronomią? Jak powstał zapis nutowy? Po prześledzeniu początków muzyki zastanawiamy się, po co muzyka właściwie jest. Napoleon, Bob Marley, walczący o niepodległość Estończycy, mieszkańcy wenezuelskich slumsów i amazońskich lasów, kibice, a nawet krowy – to tylko niektórzy z bohaterów trzeciego rozdziału, w którym aż kipi od przykładów wykorzystania muzyki w życiu codziennym.
Na koniec tłumacząc m.in. co to jest efekt Mozarta, skąd biorą się ciarki na plecach podczas słuchania muzyki, albo wywoływany nią trans, autorka wnika w tajniki jej działania na ludzki mózg.
W rezultacie ta naszpikowana ciekawostkami książka to porządna dawka wiedzy nie tylko z teorii muzyki, ale także z historii, psychologii, a nawet neurobiologii. Na próżno jednak szukać w niej sztywnych definicji i formułek. Zamiast nich w książce królują anegdoty i barwne przykłady, które pozwalają dzieciom wyrobić sobie abstrakcyjne wyobrażenie o muzyce. Ta ostatnia, mimo że rozłożona na części pierwsze wciąż pozostaje tajemnicza i magiczna. Wielka w tym zasługa dowcipnych i uwodzących wyobraźnię ilustracji autorstwa Jurka Gruchota i Wojtka Kossa ze studia Full Metal Jacket.
Książka „12 półtonów” bynajmniej nie wyczerpuje tematu muzyki. Dlatego w przygotowaniu mamy kolejne dwa tomy z nią związane. W drugim z serii, zatytułowanym „12 wspaniałych”, przyjrzymy się twórcom muzyki i jej gatunkom.
Patronat: Sinfonia Varsovia, NCK, Fundacja Muzyka jest dla wszystkich, Fundacja Uniwersytet Dzieci.
12 półtonów. Książka o muzyce
Zuzanna Kisielewska,
ilustracje Jerzy Gruchot i Wojciech Koss, Full Metal Jacket
wyd. druga noga, 2017
wiek: 9+