Cóż za wyzwanie! Opisać starożytny świat w stu słowach, a właściwie w opisach stu zjawisk, postaci, wynalazków czy doniosłych faktów. Clive Gifford odważył się na ten krok i stworzył lekką w odbiorze książkę pt.: „Świat starożytny w 100 słowach. Najważniejsze wydarzenia, najsłynniejsze postaci, najciekawsze wynalazki”.

Czytelnik zetknie się z pięcioma cywilizacjami, które nie tylko rządziły w antycznym świecie, ale mają także wpływ na współczesność. Nie sposób wyobrazić sobie życia bez dokonań matematycznych, myśli filozoficznej, dzieł architektonicznych czy wynalazków, które towarzyszą nam do dziś: po dwóch czy trzech tysiącach lat. Egipcjanie, Fenicjalnie, Minojczycy, Grecy i Rzymianie – to im zawdzięczamy podstawy nauki, medycyny, polityki, urbanistyki czy gospodarki.

W stu niedługich opisach autor zebrał wpływowe postacie – nie tylko te realne (władcy, przywódcy militarni, filozofowie, a nawet sportowcy), ale także te mityczne (bogowie, herosi); wspomniał o doniosłych wydarzeniach historycznych (wojny, znaczące bitwy, przejęcia władzy); dał wyobrażenie o życiu codziennym (ubiór, dieta, zwyczaje, wierzenia); czy też opisał sławetne dokonania w dziedzinach architektury i sztuki (świątynie, pałace, miasta, grobowce, drogi etc.), z których wiele wciąż zapiera dech w piersiach. Wiele z tych informacji jest znanych, ale są i takie, które zaskakują, jak mnie np. ta o ogrzewaniu centralnym czy sposobie mycia się (bez mydła!) w starożytnym Rzymie.

Ten swoisty „słownik” z niezwykłą starannością zilustrowała Gosia Herba. Każde hasło opatrzone jest ilustracją obejmującą 2/3 powierzchni strony. Każda z nich ma ograniczoną paletę kolorystyczną (często 4-barwną). Owa prosta i płaska (bez światłocieni) grafika, pomimo zaburzonych nieco proporcji u postaci ludzkich (duże dłonie i stopy, potężne łydki), doskonale oddaje wygląd i życie dawnych mieszkańców basenu Morza Śródziemnego.

Za cenne uważam oznaczenie (za pomocą pięciu symboli otoczonych kółkiem) tych elementów dawnych cywilizacji, które są dla nich wspólne. Przecież dzięki podróżom i wojnom wpływy wzajemnie się przenikały i to, co dobrze się sprawdziło w jednym miejscu, znajdowało także zastosowanie w innym. Najlepszym tego przykładem było przejęcie bogów greckich przez Rzymian. Ale autor tych punktów stycznych znalazł znacznie więcej. Żal tylko, że Fenicjanom i Minojczykom poświęcił zaledwie po kilka stron, podczas gdy pozostałym trzem cywilizacjom po kilkadziesiąt. Można czuć niedosyt…

To wspaniała lektura dla fascynatów Starożytności, na której końcu dociekliwy czytelnik znajdzie dodatkowe lektury, słowniczek, mapę i źródła internetowe, z jakich można dowiedzieć się jeszcze więcej. Polecam!

Agata Hołubowska
Ocena: 5

Świat starożytny w 100 słowach. Najważniejsze wydarzenia, najsłynniejsze postaci, najciekawsze wynalazki

Clive Gifford
il. Gosia Herba
przeł. Agnieszka Ucińska
wyd. HarperCollins Polska, Warszawa 2020
wiek: 8+