Pogoda za oknem dość kapryśna, a deszczowe dni nie zachęcają do pieszych wędrówek i pikników pod gołym niebem. Plac zabaw odpada, teatry są nieczynne (wielka szkoda!), a rodzicom coraz częściej przychodzi do głowy myśl, by odwiedzić z pociechami kino lub wypożyczyć coś na DVD. Co wybrać? Na łamach Qlturki przedstawiamy mini przewodnik pt. „Filmy dla dzieci – przeczytaj zanim wybierzesz”.
Z punktu widzenia zarówno rodzica, jak i dziecka, najbardziej istotny jest repertuar, który uwzględnia: zainteresowania dziecka, jego możliwości percepcyjne, wrażliwość, a także czas trwania filmu. Dlatego w prezentowanych opisach 15 filmów uwzględnione zostały wszystkie te aspekty. Zapraszamy do zapoznania się z propozycjami i wybrania tej optymalnej dla konkretnego dziecka.
„Stuart Malutki”, reżyseria Rob Minkoff
Premiera polska: marzec 2000. Przedział wiekowy sugerowany przez twórców: b/o (MPAA: PG*); ja sugeruję od 4-5 lat. Kino familijne, komedia. Czas trwania: 81 min. Scenariusz filmu oparty jest na powieści E. B. White’a.
Mieszkający w Nowym Jorku Pani i Pan Malutcy postanawiają adoptować syna (mają już jednego – George’a). Udają się do miejscowego sierocińca, gdzie ich uwagę przyciąga… malutka myszka o imieniu Stuart. Malutcy postanawiają usynowić Stuarta. Przyprowadzony do domu Stuart nie zaskarbia sobie sympatii Śnieżka – białego kocura.
„Stuart Malutki 2”, reżyseria Rob Minkoff
Premiera polska: marzec 2002. Czas trwania: 74 min.
Stuart Malutki wiedzie spokojne i szczęśliwe życie ze swoją rodziną – chodzi do szkoły, z sukcesem pomaga budować modele samolotów i jest dumny z drużyny futbolowej, którą udało mu się stworzyć. Uwielbia bawić się ze swoim dużym bratem, Georgem i malutką siostrzyczką, Marthą, nawet Śnieżek nie jest już wrogo nastawiony. Jednak Stuart tęskni za przyjacielem podobnym do siebie.
„Stuart Malutki 3. Trochę natury”, reżyseria Audu Paden
Premiera polska: marzec 2005. Czas trwania: 72 min.
Rodzina Malutkich podróżuje – podczas pobytu na kempingu, daleko od Nowego Jorku, Stuart i George przyłączają się do skautów, aby przejść kurs szkoły przetrwania. George zaprzyjaźnia się z uroczą skautką Brooke, Stuart otrzymuje lekcje od Reeko – skunksa.
„Skok przez płot”, reżyseria Tim Johnson, Karey Kirkpatrick
Premiera polska: lipiec 2006. Sugeruję od 4-5 lat. Kino familijne. Czas trwania: 83 min.
Opowieść o leśnych zwierzętach i ludziach intruzach – wiosną Verne i jego przyjaciele budzą się z zimowej drzemki i ku swemu zaskoczeniu odkrywają, że w samym środku ich naturalnego środowiska wyrósł wysoki, zielony żywopłot. W filmie gra też szop pracz RJ, który tłumaczy, iż za ogrodzeniem żyją dziwne istoty zwane ludźmi. Poznajemy również: Hammy, Stellę, Oposa Ozzie, Vincenta, Dwayne’a.
„Shrek Trzeci”, reżyseria Chrisa Millera i Ramana Huia
Premiera polska: czerwiec 2007. Uważam, że film skierowany jest raczej do dorosłego widza, sugeruję więc minimalny wiek 6 lat. Kino familijne, komedia. Czas trwania: 92 min.
To kontynuacja przygód zielonego ogra Shreka i jego wiernej kompanii: Osła (nieustannie gadającego) i Kota w butach. Kiedy Królestwo Zasiedmiogórogrodu zostaje bez króla, a zło powraca, Shrek i jego przyjaciele wyruszają, by odnaleźć rodowitego władcę baśniowej krainy Artura. Dowiadujemy się, że Fiona – żona Shreka, spodziewa się dziecka, więc ogr musi przygotować się do roli ojca.
„Ratatuj”, reżyseria Brad Bird
Premiera polska: październik 2007. Sugeruję od 6 lat. Kino familijne, komedia. Czas trwania: 111 min.
Marzeniem pewnego młodego szczurka o imieniu Remy jest gotowanie. Chciałby zostać szefem kuchni w Paryżu – stolicy dobrego smaku – dlatego przenosi się do piwnicy jednej z najsłynniejszych paryskich restauracji. Obok bohatera poznajemy olbrzymią ilość postaci, jak choćby: Skinner, Linguini, Django, Emile, Anton Ego, Gusteau, Colette, Horst, Mustafa, Pompidu, Inspektor Zdrowia.
„WALL.E”, reżyseria Andrew Stanton
Premiera polska: lipiec 2008 r. Sugeruję od 5 lat. Kino familijne. Czas trwania: 98 min.
Imię Wall-e pochodzi od nazwy: „Wysypiskowy Automat Likwidująco Lewarujący. E-klasa”. Bohater jest więc małym robotem, który przez siedemset lat w samotności oczyszcza Ziemię z odpadów pozostawionych przez ludzi. Pewnego dnia na planetę przybywa EVE – piękna, myśląca maszyna – odtąd życie robocika nabiera sensu, bo nie jest już sam – ma przyjaciółkę. Obok pary przyjaciół w filmie występują złe i dobre postacie, jak: Kapitan statku Axiom, Autopilot (w skrócie „Auto”), M-O (z angielskiego: Microbe Obliterator), Kurier, Stewardzi (roboty chroniące Axiom) i Karaluch Hal.
„Piorun”, reżyseria Chris Williams, Byron Howard
Premiera polska: listopad 2008. Sugeruję od 6 lat. Kino familijne. Czas trwania: 100 min.
Bohaterem jest pies Bolt – gwiazda Hollywood, który wciela się w rolę superbohatera. Pies zaczyna wierzyć, że rzeczywiście posiada magiczną moc – tak jak grana przez niego postać. Przypadkowo trafia do Nowego Jorku i rozpoczyna długą podróż, podczas której towarzyszy mu dwójka przyjaciół – bezdomna kotka i uzależniony od telewizji chomik. Bolt odkrywa, że do bycia prawdziwym bohaterem, magia nie jest potrzebna.
„Klub Winx – Tajemnica Zaginionego Królestwa”, reżyseria Iginio Straffi
Premiera polska: grudzień 2008. Kino dla dziewczynek w wieku: 5-10 lat. Czas trwania: 90 min.
Królestwo Magicznego Wymiaru pogrążyło się w mroku, a ostatni potężni czarodzieje-wojownicy oddali życie w przegranej walce ze złem. Bohaterkami są: nastolatka Bloom – czarodziejka Smoczego Płomienia oraz jej pięć przyjaciółek: Flora, Musa, Layla, Stella i Tecna. Wszystkie Winx rzucają wyzwanie ciemnej stronie, która terroryzuje Królestwo Magicznego Wymiaru. Bloom sama musi rozwiązać zagadkę związaną z jej pochodzeniem oraz ocalić swoich rodziców.
„Madagaskar 2”, reżyseria Eric Darnell, Tom McGrath.
Premiera polska: styczeń 2009. Sugeruję od 4-5 lat. Kino familijne, komedia. Czas trwania: 89 min.
Sequel „Madagaskaru” (2005), gdzie i tym razem bohaterami są zwierzęta z ZOO w Central Parku: Lew Alex, zebra Marty, żyrafa Melman i hipopotamica Gloria. W części pierwszej filmu zwierzęta uciekają ze swojego „domu” i docierają (przez przypadek) na dziki Madagaskar, gdzie odkrywają, że w naturalnym środowisku jedzenie „nie wchodzi” samo do paszczy, a zwierzęta roślinożerne nie przyjaźnią się z drapieżnikami.
W drugiej części filmu uciekinierzy z ZOO postanawiają opuścić wyspę i poszukać dla siebie lepszego domu. Po brawurowej akcji pingwinów zwierzętom udaje się wydostać z Madagaskaru, jednak zamiast do bezpiecznej krainy, bohaterowie trafiają do Afryki, gdzie w sercu Czarnego Lądu przekonują się, że znacznie różnią się od rdzennych mieszkańców.
„Wyspa Dinozaura 2”, reżyseria Reinhard Klooss
Premiera polska: luty 2009. Sugeruję od 4-5 lat. Kino familijne, komedia. Czas trwania: 84 min.
Druga część przygód dinozaura Dino. Na wyspie Tikiwu pojawia się nowy mieszkaniec – panda Babu. Mały dinozaur czuje się zazdrosny i postanawia odejść. Na swojej drodze spotyka biznesmana, który roztacza przed nim wspaniałą wizję interesu w postaci parku rozrywki.
„Koralina i Tajemnicze Drzwi”, reżyseria Henry Selick
Premiera polska: marzec 2009. Sugeruję od 7-10 lat. Kino fantasy. Animacja 3D. Czas trwania: 100 min.
Film jest ekranizacją bestsellerowej powieści fantastycznej z pogranicza horroru, autorstwa Neila Gaimana. Bohaterką jest dziewczynka, która przeprowadza się z rodzicami na wieś, do dużego, tajemniczego domu. Zwiedzając ów dom, bohaterka odkrywa w nim 14 par drzwi. W filmie poznajemy też: Pannę Spink, Pannę Forcible, Pana Bobo i Kota.
„Arka Noego”, reżyseria Juan Pablo Buscarini
Premiera polska: maj 2009 r. Sugeruję od 5-6 lat. Kino familijne. Czas trwania: 88 min.
Wiemy z Biblii, że Noe zbudował arkę, by ocalić świat przed potopem. Na pokładzie znaleźli się: żona Noego, Naama oraz ich trzej synowie: Jafet, Sem i Cam wraz z żonami: Miriam, Sara i Edith a także wszystkie gatunki zwierząt. Senior rodu ma problemy z utrzymaniem właściwego kursu statku, gdyż członkowie rodziny waśnią się między sobą. Dochodzi też do konfliktu miedzy zwierzętami – drapieżniki szykują się do ataku na roślinożerców. Królestwo zwierząt nie różni się od ludzkiej społeczności – większość zwierząt szuka własnych korzyści, a słowa takie jak „solidarność” oraz „sprawiedliwość”, nic dla nich nie znaczą. Wydarzenia te obserwuje z uwagą Bóg i jego pomocnik Anioł.
„Potwory kontra Obcy”, reżyseria Rob Letterman, Conrad Vernon
Premiera polska: maj 2009 r. Sugeruję wiek 6-10 lat. Kino familijne. Animacja 3D. Czas trwania: 98 min.
Dziewczyna z Kalifornii, Susan Murphy, podczas swojego ślubu zostaje uderzona przez… meteor, co powoduje, że rośnie do gigantycznych rozmiarów, ok. 15 metrów. Susan trafia do tajnej rządowej placówki, w której spotyka inne dziwne stwory odkryte na przestrzeni lat. Są tam: błyskotliwy, obdarzony głową insekta profesor Karaluch, małporyb, typ macho – Brakujące Ogniwo, galaretowaty i niezniszczalny B.O.B., a także ogromna larwa o imieniu Insectozaurus. Gdy Ziemia zostaje zaatakowana przez kosmitów, rząd USA, nie widząc innego rozwiązania, wysyła grupę tych „dziwolągów” do walki z najeźdźcą.
„Dzielny Despero”, reżyseria Sam Fell, Gary Ross, Robert Stevenhagen
Premiera polska: maj 2009 r. Sugeruję od 4-5 lat. Kino familijne. Czas trwania: 94 min.
Film zrealizowany na podstawie książki Kate DiCamillo, której bohaterem jest Despero – mała myszka z wielkimi uszami, mieszkająca w zamku. Cechy charakteru (uwielbia muzykę, czyta książki), jak i wygląd (duże uszy) sprawiają, że Despero jest odrzucony przez rodzinę i otoczenie. W filmie występują również: śliczna księżniczka, nierozgarnięta służąca i sympatyczny szczur – wszyscy mają marzenia. Twórcy filmu podkreślają, że bajka przypomina baśnie braci Grimm, a ze współczesnej literatury – fantastykę Roalda Dahla i Lemony Snicketta, mistrzów dziecięcego horroru.
„Lato Muminków”, reżyseria Maria Lindberg
Premiera Polska: maj 2009. Sugeruję od 3-4 lat. Kino familijne. Czas trwania: 70 min.
Podczas zwyczajnego dnia w Dolinie Muminków wybucha nagle wulkanu, który wywołuje powódź. Rodzina Muminków jest zmuszona opuścić swoją ukochaną Dolinę w poszukiwaniu ratunku. Wszyscy przedostają się do pływającego domu, który okazuje się być teatrem, a zamieszkuje go Emma. Bohaterami filmu są dobrze znane postacie: Tata Muminka, Mama Muminka, Panna Migota, Włóczykij, Mała Mi, Mimbla, Paszczak, Bufka, Homek i Filifionka. W polskim dubbingu narratorowi głosu użyczył Krzysztof Kowalewski.
„Epoka lodowcowa”, reżyseria Chris Wedge i Carlos Saldanh
Premiera polska: 2002. Sugeruję od 4-5 lat. Kino familijne, komedia. Czas trwania: 81 min.
Jest to opowieść o przygodach trójki bohaterów: mamuta Manfreda, potocznie zwanego Mańkiem, leniwca Sida oraz tygrysa szablozębnego imieniem Diego. Główny wątek historii rozpoczyna się, gdy Maniek i Sid spotykają ludzkie niemowlę i chcą je odnieść do „jego stada”.
„Epoka lodowcowa 2. Odwilż”, reżyseria Carlos Saldanh
Premiera polska: marzec 2006. Czas trwania: 165 min.
Epoka lodowcowa dobiega końca. Gruba pokrywa lodowa topnieje, zagrażając zwierzętom, które mieszkają w dolinie. Sęp daje im wskazówkę: jeśli nie chcą utonąć w wodzie ze stopniałego lodowca, muszą udać się na drugą stronę doliny, gdzie czeka na nie ratunek – łódź, do której zmieszczą się wszystkie. Zwierzęta wyruszają na pielgrzymkę. Wśród bohaterów są znani z pierwszej części filmu mamut Maniek, leniwiec Sid i tygrys szablozębny Diego, szalony Wiewiór, jak też nowe postacie: mamucica Ela i wyjątkowo dokuczliwe oposy: Zdzich i Edek.
„Epoka Lodowcowa 3. Epoka Dinozaurów”, reżyseria Carlos Saldanh
Polska premiera: 1 lipca 2009. Czas trwania: 165 min.
To trzeci film z serii przygód niezwykłej ekipy. Bohaterowie znani z poprzednich filmów tym razem będą musieli stawić czoła dinozaurom.
Chcąc podsumować tę wyliczankę, można śmiało stwierdzić, że wśród wybranych przeze mnie piętnastu filmów jest kilka ciepłych, rodzinnych produkcji, jak choćby „Stuart Malutki”, „Wyspa Dinozaura” czy „Dzielny Despero”. Da się jednak zauważyć również, że aktualne tendencje światowego kina familijnego (nie ma tu przecież produkcji rodzimych) to głównie rozrywka (czasem rubaszna), w której kluczową rolę odgrywa dialog – czasem błyskotliwy, czasem mniej (w wypadku kręcenia trzeciej części zadanie to bywa nie lada wyzwaniem), często jednak niezrozumiały dla najmłodszych, do których twórcy oficjalnie kierują swoje produkcje.
Na tle wszystkich propozycji wybijają się dwie – różniące się dość znacznie od pozostałych. Pierwsza z nich to „Lato Muminków”, druga zaś – „Koralina i Tajemnicze Drzwi”. Film o małych trollach jest niewątpliwie produktem przyjaznym dzieciom, zaś o drugim Bartosz Listewnik pisze w recenzji na Wirtualnej Polsce:
W dobie zabawnych, komediowych opowieści dla dzieci reżyser Henry Selick stworzył animację ponurą, mroczną, ale jakże atrakcyjną dla młodych odbiorców. Atrakcyjną, bo inną. Mimo, że film jest cięższy, mroczniejszy niż przeciętna animacja dla dzieci, nie zabrakło jednak w „Koralinie…” dawki humoru (…).
Jak więc widać, oferta kinowa i DVD kręci się wokół podobnego pomysłu na kino familijne – filmów animowanych, bazujących na dialogach, przez co często niezrozumiałych dla dzieci.
Warto by się zastanowić, dlaczego filmy kierowane teoretycznie do dzieci, święcą tryumfy wśród dorosłej publiczności. Zapraszam do dyskusji na ten temat na Forum Qlturka.pl.
Edyta Kolasińska-Bazan
*Takie oznaczenie pojawia się w każdym z wymienionych przeze mnie filmów.
Za Wikipedia: Motion Picture Association of America (MPAA) – amerykańskie stowarzyszenie mające na celu dbanie o interesy amerykańskich studiów filmowych. Nadawane przez MPAA oznaczenia – kategorie wiekowe:
• G (general audiences) – film przeznaczony dla wszystkich widzów
• PG (parental guidance suggested) – niektóre materiały w filmie mogą być nieodpowiednie dla dzieci (za zgodą rodziców)
• PG-13 (parents strongly cautioned) – niektóre materiały mogą być nieodpowiednie dla osób poniżej 13. roku życia (za zgodą rodziców)
• R (restricted) – osoby poniżej 17. roku życia mogą oglądać film jedynie z rodzicem lub pełnoletnim opiekunem
• NC-17 – film przeznaczony jedynie dla osób powyżej 17. roku życia.
(Dodano: 2009-06-26)